Mekana Yansıyan Aydınlanmalarımız

Zaman Süreci: Kendi Işığını Keşfetme

Hepimizin hayatında aynı olabilen ayrı zamanlarda ve deneyimlerde keşfedilen aydınlık yanlarımız var. Hayat kişiye özel, eşsiz bir keşif süreci; bir deneyim boyutu benim keşfettiğim. Ben de kendi yolumu bu düşünceyle aydınlatıyorum diyebilirim. Her detayın ve her olgunun bir aydınlanma bir ilerleme olduğu düşüncesindeyim. Hayatımızdaki bu aydınlanmalar, farkındalıklar, tecrübeler, dersler yani biz kendi içimizde bunu nasıl yerleştiriyorsak bunlarla hayatımızın belirli noktalarını belirli ve odaklı kılıyoruz. Ve bu odaklarımızla veya siz nasıl isimlendiriyorsanız kendi kişisel deneyiminizde, işte bu bilinç size özel yollar oluşturuyor; eğer seçimlerin çeşitlilik yaratabileceğine inanıyorsanız. Belki de her şey vardır aslında bu kader veya simülasyon üzerinden değerlendirilebilecek bir düşünce. İşte o zaman da kendimizi çok önemsiyoruz demektir.

Bu felsefi veya inanç üzerinden konuşmalara sayfalarca devam edebiliriz. İşin boyutu tasavvufa veya robotik bir düzlem üzerinde konumlandırılan makinelere kadar gidebilir. Keyifli de olur fakat konumuzu mekanlardaki özel deneyimlerimize, algılarımıza çevirmek istiyorum, mekanlardaki odağımız; aydınlatmalarımız. Bu süreçlerde de kişisel yolumuzda olduğu gibi mekanlarımızda da farklı bölümlerin aydınlatılmasını, aydınlatılma şeklini veya ışık şiddetini pek tabii şekillendirebiliriz.

Photo credit: @pinterest

Photo credit: @pinterest

Karar Verelim:  Işığın Kontrolünü Seçebilmek

Mekanlarımızın pek çok alanında aydınlatma kullanıyoruz. Sarkıtlardan, duvar lambalarına lambaderlerden abajurlara pek çok renk, tasarım ve yer seçeceğimiz var bu alanda. Mekanlara göre de değişen aydınlatma renkleri, yoğunluğu, konumu, yayılımı pek çok duyusal etkiyi de beraberinde özümüze taşıyor. Bu etkileri içinde barındıran bu mimari alan bahsettiğim etkiler üzerinde çok önemli bir yere sahip oluyor haliyle. Mekan aydınlatmalarını mekanın alan hacmine göre, mekanda nasıl bir etki yansıtılmak istendiğine göre, mekandaki hangi alanların belirginleştirilmesi amaçlandığına göre yani alandaki özel tasarıma göre şekillendiriliyor. 

Bir sanat galerisindeki eserler için kullanılan tavan sarkıtları veya çerçeve şeklindeki led aydınlatmalar veya eserin alt kısmından tavana verilen ışık kaynağı bu eseri ne şekilde yansıtılmak istendiğine göre değişebilir ve şekillenebilir.

Mekandaki aydınlatma öğelerinin tasarımı için alanın kullanım amacıyla başlayabiliriz. Bu alan özel bir mülk mü veya pek çok kişiye hitab edecek bir sanat galerisi veya cafe ya da restoran mı? AVM’ler, otoparklar, sinema salonları, atölyeler, ofisler gibi pek çok çeşitli kullanıma göre tasarlanan mekanlarda kullanımlara uygun aydınlatmalar seçilmelidir.

Alan hizmet kısmı belirlendikten sonra alan hacmi dikkate alınmalı. Alanın nasıl ışık kaynaklarının olduğu; doğal ışık alan pencereler vs gibi, alan detaylarına bağlı aydınlatma kısımları değişkenlik gösterebilir. Belirlenen bu kısımlardan sonra daha detay özelliklerle ilgilenebilir. Örneğin bu tasarım bir oturma alanına aitse; bir berjer kitap okuma alanı olarak değerlendirilebileceği için extra bir lambader ile aydınlatılmak istenebilir veya bir koridorda veya geçiş alanında kullanım kolaylığı düşünülerek sensörlü aydınlatmalar kullanılabilir. Aydınlatma yoğunluğu ayarlanabilir olması günün belirli bölümlerinde veya modumuza göre kullanım çeşitliliği sağlayabilir. 

Aydınlatma öğeleri hem işlevsel hem de dekoratif olarak kullanılabildiğinden bu dekorasyon yönünün çeşitliliğine de sahip olamıza vesile olur. Dekoratif aydınlatmalarda duvar lambaları, belirlenen belirli alanların aydınlatılması veya aydınlatmayı dekorasyona katan çeşitli dekoratif öğeler mumlar, şömineler, lambaderler gibi bölümler, ürünler eklenebilir alana. Bu alandaki etkilerinden yola çıkarak azı tasarımların, ürünlerin aydınlatma yanı sıra pek çok etkisi olduğuna da değinmek istiyorum. Örneğin şömineler aynı zamanda ısı kaynağıdır, aynı zamanda dekoratif olarak mekanda daha samimi ve sıcak bir enerji oluşturur. 

Aydınlatmalarda ışık kaynağının  renk etkileri de çok kıymetli bir konu. Daha işlek ve dinamik alanlarda daha açık ve parlak ışıklar tercih edilebilir. Daha özel alanlarda ise daha sıcak ve düşük dereceki aydınlatmalar kullanılabilir. 

Aydınlatma yönü de mekanlar ve aydınlatılacak alanlar için büyük önem taşır. Sarkıtların ışık kaynağı çapı alan göre derecelendirilebilir; daha geniş alan ve hafif ışık için daha geniş bir çaplı kaynak seçilmelidir, daha özel ve merkezli bir aydınlatma isteniyorsa ışık kaynağı dar çap merkezli olmalıdır. Yemek masası alanını aydınlatmak adına tavan sarkıtları yemek masası odaklı daha dar çaplı ürünler seçilebilir. Aynı şekilde mutfak adası aydınlatması için de aynı tasarım yönünden gidilebilir. Bir alan bir oda aydınlatmasını sağlayacak olan sarkıt daha geniş çaplı ışık kaynağı olarak seçilen bir ürün olmalıdır.

Photo credit: @pinterest

Photo credit: @pinterest

Sonuç Değerlendirmesi: İçimizdeki Aydınlanma

Mimari alanda pek çok detaya sahip bir tasarım dili mevcut, bunları uygulamak alanımıza, kendimize uygun bir enerji, konforlu bir alan, rahat bir sirkülasyon ve bilinçli bir tasarım yaratır. Daha kaliteli bir yaşam sunar. Bu detayları ise kendi içimize göre şekillendiriyoruz. Bu nedenle içimizdeki aydınlanmalar tasarım sürecinde etkilidir. Nasıl bir yol seçeceğimiz, nasıl bir alan yaratacağımız, hangi renkler, dokular kullanacağımız hepsi bu içimizdeki aydınlanmalarla, içimizdeki ışık çerçevesinde gerçekleşir. 

Işığımızı aslında var olduğumuz sürede hiç kaybetmeyiz. Bazı zamanlar azalabilir, değişebilir, yayılımı çeşitlenebilir veya içimizdeki belirli seçilen yönlere göre odağımız değişebilir fakat her zaman kaynağımız çok güçlüdür ve hep oradadır.  Hayatımızdaki farklı kaynaklarla güçlendiririz, çeşitlendiririz. Her daim içimizdeki ışığı hatırlayacağımız bir bilinç ve güçlendirebildiğimiz bir algı diliyorum. Parladığımız bir ekim ayı olsun.

Kapak Fotoğrafı: @pinterest

Sanat Yazarı, Restoratör İç Mimar

Betül AKYAZI @ecmella @bee.sdesigner